Praktisch

De studielening wordt duurder – hoe zit dat?

Judith1358 x bekeken

De laatste weken is er veel drukte om het wetsvoorstel van de minister van onderwijs. Zij wil namelijk de studieleningen flink duurder maken vanaf 2020. Toch zijn er veel misverstanden over de plannen. Hoe zit het nu eigenlijk echt?

Regeerakkoord en wetsvoorstel

Het huidige leenstelsel blijkt financieel erg lastig haalbaar te zijn. De overheid leent jaarlijks vele miljoenen euro’s uit aan studenten, maar dat geld komt pas in de loop van 30-35 jaar weer terug. Hoewel de meeste studenten vrij trouw terugbetalen, zijn er ook allerlei regelingen waardoor studenten minder terug hoeven te betalen. Aangezien de rente momenteel op 0,02% staat, is lenen zo goed als gratis. Dit systeem is voor de overheid niet langer te handhaven. De rente moet dus omhoog. Dit stond al in het regeerakkoord dat na de verkiezingen werd gemaakt. Nu is het omgezet in een concreet wetsvoorstel.

De huidige rente leidt tot misbruik

Jazeker, de huidige rente is 0,02%. De meeste banken rekenen een rente van minimaal 6% over leningen. Daardoor is het vele malen voordeliger om een studieschuld op te bouwen. Er zijn dus studenten die een hoge studieschuld opbouwen en met het geld de bankleningen van ouders helpen aflossen. Het is op de lange termijn ook voordeliger om een hypotheek af te lossen met behulp van een studieschuld. Andere studenten gaan van het geld op reis, want het geld wordt toch vrijwel gratis geleend. Natuurlijk, de meeste studenten doen dit niet, maar degenen die dat wel doen maken de situatie er voor de anderen niet beter op.

Wat gebeurt er nu eigenlijk bij de verhoging?

Veel studenten gaan tierend de straat op omdat de rente 18% wordt. Dat is echter een misvatting. Je gaat niet ineens van 0,02% naar 18% rente over de studieschuld. Dat zou ook niet haalbaar zijn. Nee, de rente wordt voor de student maandelijks 18% duurder. Het hangt een beetje af van je studieschuld, maar gemiddeld zal de rente dus stijgen richting de 0,1%. Is dat nu zo’n enorm bedrag? Als je kijkt naar het maandbedrag niet echt. De student betaalt nu gemiddeld zo’n 70 euro per maand en gaat uiteindelijk naar de 82 euro. Maar als je dit gaat doorrekenen over een termijn van 30 of 35 jaar, loopt die rente natuurlijk wel hoog op. In totaal betaal je dan meer dan 5.000 euro extra.

Is die stijging zo’n probleem?

Is die stijging zo’n probleem? De stijging op zichzelf is dat niet. Tenslotte varieert de rente en is de rente in de afgelopen decennia enorm gezakt. In het oorspronkelijke stelsel betaalde een student vele malen meer rente dan nu. Het is dan ook niet de stijging op zichzelf die zoveel protest losmaakt. Het is het feit dat dit gebeurt bij studenten die al bezig zijn met een studie of die al hebben afgerond. Zij kunnen zich niet voorbereiden op de stijging en kunnen er geen rekening mee houden. Nieuwe studenten hebben het helemaal moeilijk, omdat zij in het nieuwe leenstelsel ook al veel minder geld krijgen en meer moeten lenen. Door de maatregelen van de afgelopen jaren hebben studenten het gevoel gekregen dat ze worden benadeeld.

Hoe is het in andere landen?

In andere landen wordt gewerkt met andere stelsels. In veel landen is niet eens zo’n leenstelsel. De ouders dienen de studiekosten van hun kinderen te betalen. Daardoor is vrij veel scheefgroei te zien, waarbij rijke ouders hun kinderen makkelijk laten studeren, terwijl armere jongeren daar nooit de kans voor krijgen. In dat opzicht is het in Nederland goed geregeld. Ja, de studenten eindigen gemiddeld met een studieschuld van 21.000 euro. Dat is best veel, maar de terugbetaling verloopt bijzonder coulant. De meeste studenten vinden na de studie veel gemakkelijker een (goedbetaalde) baan. Daardoor kunnen ze de lening vrij gemakkelijk terugbetalen. Ook als de rente hoger wordt, veranderd daar weinig aan.

De rente voor studieleningen gaat inderdaad omhoog. Dat is voor studenten wel vervelend, maar zou in principe geen grote problemen mogen geven. Bovendien vergeten veel mensen dat je moet terugbetalen naar je draagkracht. Er wordt gekeken naar je inkomen en zo wordt bepaald wat je kunt betalen. Blijf je een laag inkomen houden, of kom je in de bijstand? Dan betaal je maar een deel van de studieschuld terug. Aan het eind van de periode wordt de rest kwijtgescholden. Dat blijft ook gelden bij de hogere rente.

mm
Ik ben Judith Möhlmann, tekstschrijver en trotse moeder van Esther. Of het nu gaat over zwanger zijn, babyspulletjes kopen, het inrichten van babykamers of het maken van mooie dekentjes: alles rond het zwanger zijn en babies heeft mijn interesse. Naarmate Esther groter wordt, veranderen ook de dingen waar je mee te maken krijgt. Super leuk om daar lekker over te kunnen schrijven!

Reageer