Postnatale depressie: kenmerken en oplossingen

Je hebt het misschien weleens in je kennissenkring gehoord. Een vrouw die was bevallen van een wolk van een kindje, maar vervolgens belandde in een flinke depressie. Soms kan deze depressie extreme vormen aannemen, zelfs zo erg dat moeder en kind tijdelijk gescheiden moeten worden. Ongeveer 1 op de 10 vrouwen ervaart klachten van een postnatale depressie na de bevalling, waarvan slechts de helft hulp zoekt. De andere helft blijft onnodig doortobben met de problemen, vaak uit schaamte. En sommigen herkennen de klachten niet of weten niet wat een postnatale depressie inhoudt. Want wat is dat eigenlijk precies? En hoe kom je er weer vanaf?

De kenmerken van een postnatale depressie

Een postnatale depressie, ook wel postpartum depressie genoemd, is een type depressie dat altijd verband houdt met een bevalling. Het is ook een type depressie dat (als een van de weinige soorten depressie) voor een groot deel vanzelf overgaat. Dit kan echter zonder hulp onnodig lang duren en je leven behoorlijk overhoop gooien. Tijdig hulp zoeken kan het proces flink versnellen en zorgen dat je heel wat eerder weer lekker in je vel zit! Dit zijn typische kenmerken van een postnatale depressie:

• Je hebt moeite om je nieuwe kindje te accepteren in het gezinsleven. Je vindt het storend als hij/zij huilt en hebt er moeite mee om telkens weer klaar te staan.
• Je hebt helemaal geen zin in kraamvisite en kraamfeesten en wilt eigenlijk het liefst je oude leventje terug.
• Je hebt soms de neiging om jezelf of je kindje iets aan te doen. Dit doe je soms zelfs in je fantasie al. Dit is een kenmerk dat je altijd serieus moet nemen, want in ernstige gevallen kan de moeder inderdaad impulsief domme dingen doen.
• Je stelt je soms voor hoe het zou zijn als je je man of je kind kwijt zou raken. Je leeft zo mee in die fantasie dat je er zelfs emotioneel van wordt en dat je zelfs het gevoel krijgt ‘in de rouw’ te zijn terwijl er in de praktijk niets aan de hand is met man en kind.
• Je hebt totaal geen focus meer voor je werk en je bent snel geïrriteerd en prikkelbaar. Dit kan zich uiten in totaal onredelijke reacties (dit kan ook gewoon horen bij ontzwangeren, maar is bij moeders met postnatale depressie vaak een stuk erger).
• Je schiet meteen in de verdediging als anderen iets zeggen, ook als dat helemaal niet negatief bedoeld is. Mensen mogen eigenlijk gewoon niks zeggen over jou, je kindje of je huishouden.
• Je hebt moeite om uit bed te komen om de dag te beginnen. Je zou liever gewoon blijven liggen en iemand anders opzadelen met jouw taken.

Niet alle moeders met postpartum depressie hebben alle kenmerken. Er zijn er ook die slechts enkele van deze kenmerken herkennen bij zichzelf.

Hoe kom je weer van een postnatale depressie af?

Een postnatale depressie werkt een beetje hetzelfde als een gewone depressie. Je komt er niet zo gemakkelijk van af. Het is niet op te lossen door simpelweg ‘door te bijten’. Wel kun je jezelf een beetje troosten: een postnatale depressie wordt meestal veroorzaakt door hormonen en zal geleidelijk wat minder worden als je kindje groter wordt. Maar… zonder begeleiding duurt dat aanzienlijk langer dan met begeleiding.

De begeleiding bij een postnatale depressie omvat verschillende factoren. Zo wordt onder andere gekeken naar de mogelijke extra oorzaak van de depressie. Het kan bijvoorbeeld een erfelijk verschijnsel zijn of worden veroorzaakt door trauma. Verder wordt gekeken naar concrete oplossingen. Er wordt gewerkt aan begrip van de mensen om je heen en er wordt gewerkt aan jouw zelfbeeld. Doordat er meer begrip is, kun je ook wat meer ontlast worden en je meer focussen op de leuke dingen. Alleen in extremere gevallen wordt antidepressiva voorgeschreven. Is er sprake van gevaar dat de moeder het kind iets aan zou kunnen doen, dan worden ze tijdelijk van elkaar gescheiden totdat de moeder weer stabieler is geworden.

Veel moeders met een postnatale depressie schamen zich ervoor. Ze denken dat er geen begrip zal zijn vanuit de omgeving, omdat ze “minder van hun kindje houden dan eigenlijk zou moeten”. Dit is echter een denkbeeld dat je meteen uit je hoofd moet zetten. Ten eerste is er tegenwoordig veel meer bekend over dit type depressie, waardoor er meer begrip is. Ten tweede kun je er zelf helemaal niets aan doen als je hiermee te maken krijgt. Je bent er geen slechtere moeder door! Vraag op tijd om hulp, want dit kan een wereld van verschil zijn. Blijf niet langer in je eentje tobben met je rare gedachten en gevoelens. Door hulp te accepteren van anderen wordt je leven een stuk minder eenzaam en is de kans groot dat je er een stuk sneller overheen bent, waarna je weer heerlijk kan genieten van je leven met je kleine ukje!