Speelgoed: niet alleen leuk, maar ook belangrijk voor de ontwikkeling
Vaak is het voor ouders zelf net zo leuk om speelgoed te kopen, als het voor de kinderen is om het te krijgen. Daarnaast is het natuurlijk altijd weer afwachten hoe de reactie van je kind is als het zijn of haar cadeau uitpakt. Een blije verrassing is zonder meer de grootste beloning die je kunt krijgen. Toch is speelgoed veel meer dan alleen een leuke verrassing of beloning uit de speelgoedwinkel. Het “speelt” letterlijk een belangrijke rol in de ontwikkeling van je kind. Van baby, tot peuter, tot kleuter en verder. Iedere leeftijdsgroep heeft belang bij het juiste speelgoed dat past bij de ontwikkeling.
De rol van speelgoed bij de ontwikkeling
Wanneer je als ouder denkt aan het opvoeden van je kinderen, kom je meestal uit bij dingen als het stellen van de juiste regels en het voordoen van goed gedrag. Kinderen kopiëren graag. Ze gaan dezelfde doen als jij, hetzelfde kijken als jij en met een beetje pech ook hetzelfde zeggen als jij. Deze kant van de ontwikkeling is zonder meer heel belangrijk. Voor de verdere hersenontwikkeling is echter speelgoed juist heel belangrijk. Dit komt omdat een kind zeker in de eerste vijf, zes jaar van zijn of haar leven een enorm snelle ontwikkeling kent. Van een kleine baby die nog geen controle heeft over zijn eigen handen en voeten tot een kind dat leert rekenen en schrijven, dat gebeurt niet zomaar.
Motorisch ontwikkelen en spelen
Een kind ontwikkelt zich daarbij niet alleen lichamelijk en taalkundig heel sterk, maar zeker ook motorisch. Zo leert een baby door alles wat hij te pakken kan krijgen in zijn mond te stoppen. Is het eetbaar? Niet interessant. Is het vies, dan snel weer wegdoen. Is het lekker? Nou, dan weten we dat ook. Het volgende stadium is natuurlijk het vastpakken. Het laten vallen en weggooien van dingen en nog veel meer wat je als ouder de nodige frustraties kan opleveren. Voor een klein kind is dit echter de manier om te leren hoe de wereld in elkaar steekt. Juist door ze verantwoord speelgoed te geven kun je als ouder helpen om deze ontwikkeling een positieve duw in de rug te geven.
Baby speelgoed
Zo maak je een baby vooral blij met zacht speelgoed waar ze op kunnen bijten. Maar bijvoorbeeld ook met een rammelaar die geluid maakt door ermee te bewegen. Is het kind eenmaal iets ouder, dan moet het speelgoed dus ook mee veranderen. Vanaf zes maanden is het zicht van een baby volledig ontwikkeld en kun je ze juist blij maken met spullen in hele felle kleuren. Dat valt dan juist heel erg op en trekt de aandacht. Ook komen ze dan in de leeftijd waarin ze knuffels helemaal geweldig gaan vinden. Omdat een baby volledig afhankelijk is van de ouder, vinden ze het vaak fijn om iets vast te houden dat ze een gevoel van veiligheid en controle biedt. Vaak is de lievelingsknuffel die overal mee naar toe moet. Het beste zorg je standaard voor een reserve exemplaar. Want oh wee als het per ongeluk kwijt raakt …
Speelgoed 1 jaar
Op het moment dat je kind begint met lopen kun je dat met het juiste speelgoed prima stimuleren. Denk bijvoorbeeld aan een loopauto waar ze op kunnen zitten. Hierbij hoeven ze nog niet op hun eigen benen te staan, maar kunnen ze zich wel leren voortbewegen. De meeste kinderen gaan automatisch vooruit, maar soms gaan ze liever achteruit. Ook speelgoed als een blokkenkar of een babywalker is tegenwoordig leuk om aan je kinderen te geven. Ook een speelgoed auto, blokken of stapelbekers zijn ideaal vanaf 1 jaar. Hun ontwikkeling is dan zover dat ze leren begrijpen dat je blokken of voorwerpen op elkaar kunt zetten voor een ideaal resultaat. En dat de speelgoed auto echt kan rijden. Een belangrijke motorische ontwikkeling.
Verschillend speelgoed
Vanaf ongeveer twee jaar gaat de ontwikkeling heel snel. Je ziet dan ook dat er verschil gaat ontstaan tussen speelgoed voor jongens en meisjes. Hoewel ze dat vaak helemaal niet zo belangrijk vinden. Bij jongens komt vaak speelgoed als duplo om de hoek kijken. Meisjes zijn wat communicatiever ingericht. Op het moment dat ze wat beter gaan praten, kun je bijvoorbeeld een dokterssetje geven, waarmee ze hun spraak kunnen oefenen. Ook dingen als ballen worden rond die leeftijd heel interessant voor kinderen. Op moment dat ze goed kunnen lopen kun je ze voorzichtig leren voetballen met een zachte bal. Ook dit is natuurlijk belangrijk voor hun ontwikkeling.
Samen spelen
Na hun vierde gaat de motorische ontwikkeling pas echt hard. Kinderen leren in rap tempo om oorzaak en gevolg te ontdekken. Ze leren hun geheugen steeds beter te gebruiken en ze gaan zich steeds meer interesseren voor de wereld om zich heen. Kinderen worden dan ook steeds socialer en gaan in rap tempo vriendjes en vriendinnetjes maken op school. Als je ze speelgoed geeft is het dan ook leuk om ze iets te geven wat ze samen met anderen kunnen delen. Bijvoorbeeld Playmobil, een speelgoed keuken of een houten treinbaan. Ze vinden het dan leuk om samen met elkaar iets te maken en er vervolgens uren mee te spelen.
Eigen fantasie gebruiken
Hierbij is het goed om ze aan te moedigen om, bijvoorbeeld in de speelgoed keuken, hun eigen fantasie te gebruiken. In tegenstelling wat ouders soms denken is het meest gedetailleerde speelgoed niet altijd het beste. Juist zaken zoals een speelgoedkist, waarbij ze hun creativiteit moeten gebruiken, is vaak heel geliefd. Ook kun je een speelgoedkist natuurlijk gebruiken als opruimplek. Willen ze ergens mee spelen? Dan kunnen ze het zelf uit de speelgoedkist halen.
Minder verantwoord speelgoed
Behalve goed en verantwoord speelgoed is er natuurlijk ook materiaal dat minder goed is voor kinderen. Het beste voorbeeld hiervan is het overmatige gebruik van digitaal speelgoed. Zeker als kinderen iets ouder worden vinden ze juist tablets, computers en smartphones reuze interessant. Het is ook niet perse verkeerd om ze hiermee te laten spelen, zo lang het maar beperkt blijft. Juist omdat zo interactief is, kunnen ze de interesse voor hun `normale` speelgoed te vroeg verliezen. Bij een normaal kind gebeurt dit pas vanaf circa elf of twaalf jaar. Ook het overmatig naar de televisie kijken is niet bevorderlijk voor de ontwikkeling van kinderen.
Makkelijk, maar niet altijd het beste
Het is wel een makkelijke manier om ze bezig te houden als het jou als ouder even niet goed uitkomt om ze bezig te houden. Het is belangrijk om hier wel een goed overzicht over te houden. Je komt al snel in een glijdende schaal terecht waarin je kinderen luid gaan protesteren als je ze niet hun zin geeft. Als je regels stelt, dan is het belangrijk om je daar ook zoveel mogelijk aan te houden. Zelfs al zullen kinderen het nooit toegeven, toch vinden ze het stiekem fijn om duidelijke regels te hebben. Dit bevordert hun gevoel van veiligheid en biedt een duidelijke structuur.
`Speelgoed van het jaar`
Speelgoed speelt dus een belangrijke rol in de ontwikkeling van kinderen. Als ouder is het zeker belangrijk om dit aspect goed in de gaten te houden wanneer je iets voor ze koopt. De grote uitdaging is altijd om iets voor ze te kopen dat ze én heel leuk vinden én dat ook nog eens goed voor hun ontwikkeling is. Behalve in de speelgoedwinkel kun je natuurlijk ook online veel vinden. Door al vroeg verantwoord speelgoed te kopen en door vervolgens consequent te zijn in wat je ze geeft en niet geeft, kun je jezelf veel moeite besparen als ze wat ouder zijn. Kinderen zijn vaak al snel tevreden met hetgeen dat ze hebben. Ook hebben ze geen enorme voorraden nodig. Speelgoed waarbij ze hun fantasie kunnen gebruiken, plus de nodige liefde en aandacht van hun ouders is vrijwel altijd het echte speelgoed van het jaar.